LIŚĆ - WYTWÓRNIA POKARMU

1. Liście są bocznymi organami pędu, które odpowiadają za :

• wytwarzanie związków organicznych w procesie fotosyntezy
• wymianę gazową tlenu i dwutlenku węgla
• transpirację, czyli parowanie wody z rośliny

2. Budowa liścia

• blaszka liściowa - umożliwia wychwytywanie dużej ilości światła
• ogonek liściowy - ustawia liść w odpowiednim położeniu względem promieni słonecznych
• skórka - zbudowana z warstwy komórek, które ściśle do siebie przylegają
• aparaty szparkowe - są łącznikami między wnętrzem liścia a jego otoczeniem. Otwierając je i zamykając, roślina reguluje wymianę gazową oraz transpirację
• miękisz palisadowy - jego komórki są ustawione prostopadle do powierzchni liścia
• miękisz gąbczasty - między jego komórkami występują duże przestrzenie międzykomórkowe, które łączą się z aparatami szparkowymi; zapewnia  roślinie cyrkulację gazów niezbędnych do fotosyntezy i oddychania, a także odgrywa ważną rolę w procesie transpiracji
• wiązki przewodzące - tworzą nerwy na których rozpięta jest blaszka liściowa. Odpowiadają one za transport wody i produktów fotosyntezy

3. Różnorodność liści
Liście można podzielić na :

• proste (pojedyncze) - mają pojedynczą blaszkę liściową,osadzoną na długim ogonku

• złożone - na jednym ogonku lub na wspólnej osi znajduje się kilka mniejszych listków. Ułożenie listków może być :

        a) dłoniaste - liście wyrastają z jednego miejsca i tworzą wachlarz.

      b) pierzaste - liście są ułożone na wspólnej osi w dwóch rzędach.

4. Nerwacja liści

• nerwacja pierzasta - liście mają jeden nerw główny, od którego odchodzą nerwy boczne

• nerwacja dłoniasta - z jednego punktu u nasady wychodzi kilka nerwów głównych 

• nerwacja równoległa - wiązki przewodzące układają się równolegle i są tej samej grubości

5. Rozmieszczenie liści na łodydze 

• skrętoległe - liście rosnące pojedynczo, każdy liść nieco niżej od poprzedniego - tworząc spiralę. 

• naprzeciwległe - liście ustawione są parami i wyrastają po przeciwnych stronach łodygi

• okółkowe - liście rosną na jednej wysokości dookoła łodygi

6. Modyfikacje liści

• liście czepne - określone części liści są przekształcane w wąsy czepne. Służą one do przytwierdzania wiotkiej łodygi tego organizmu do roślin z najbliższego sąsiedztwa 

• liście wabiące - mają zwracać uwagę zwierząt zapylających kwiaty, np. czerwone liście gwiazdy betlejemskiej wabią kolibry

• liście pułapkowe - rośliny owadożerne łapią zdobycz w pułapki utworzone z liści, przypominających urny lub dzbanki.Ich wewnętrzne ściany pokryte są gruczołami wydzielającymi enzymy trawienne. Na dnie tych liści znajduje się płyn, w którym owady topią się.

• ciernie - niektóre organizmy, np. kaktusy, przekształcają swoje liście w ciernie odstraszające zwierzęta. Niewielkie rozmiary cierni skutecznie ograniczają parowanie wody

• liście - magazyny wody - liście litopsów, tzw. żywych kamienii, odgrywają rolę magazynów wody.

• liście spichrzowe - przekształcone liście przechowujące składniki pokarmowe